پرداخت مهریه یکی از موضوعات مهم و گاه چالش برانگیز در روند طلاق به ویژه زمانی است که طلاق از طرف مرد صورت می گیرد. از یک سو، مهریه حق قانونی زن است و از سوی دیگر، ممکن است پرداخت آن فشار مالی زیادی به مرد وارد کند.
به همین دلیل، آشنایی با قوانین مربوط به پرداخت مهریه، امکان تقسیط یا اعسار، و شرایط توافق یا بخشش مهریه می تواند به هر دو طرف کمک کند تا آگاهانه تر تصمیم بگیرند و از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
در این مطلب، نحوه پرداخت مهریه در طلاق از طرف مرد، نکات قانونی مهم و راهکارهای مناسب را به زبان ساده و دقیق بررسی کرده ایم. برای اطلاعات بیشتر تا پایان مطلب با ما همراه باشید یا جهت مشاوره با کارشناسان حقوقی تماس بگیرید.
پرداخت مهریه در طلاق از طرف مرد
مهریه حقی است که بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به زوجه تعلق می گیرد و مالکیت آن از زمان عقد نکاح منتقل می شود. هنگامی که مرد درخواست طلاق را مطرح می کند، مهریه به عنوان حق زن محفوظ می ماند و مرد موظف است مطابق مبلغ تعیین شده در عقدنامه اقدام به پرداخت نماید، چه طلاق توافقی باشد و چه به درخواست مرد.
همچنین، قانون مدنی هیچ استثنایی برای طلاق یک طرفه قائل نشده است؛ بنابراین، زن میتواند مهریه را به صورت کامل یا بخشی از آن را دریافت کند.
نقد بودن یا نبودن مهریه در طلاق مرد
در نظام حقوقی ایران، مهریه به عنوان یکی از حقوق مالی زوجه، ممکن است به صورت نقدی (مبلغ پول مشخص) یا غیرنقدی (مانند ملک، زمین، طلا، خودرو و…) تعیین شود. اگر مهریه از نوع نقدی باشد، زن حق دارد در هر زمان، چه در دوران زوجیت و چه هنگام طلاق آن را مطالبه نماید. در این صورت، مرد موظف به پرداخت تمام مبلغ است و چنانچه توان مالی نداشته باشد، می تواند با ارائه دادخواست اعسار، تقاضای تقسیط مهریه را مطرح کند.
اما اگر مهریه به صورت غیرنقدی مانند یک ملک مشخص تعیین شده باشد، زن می تواند در مرحله اجرای حکم، تقاضای صدور اجرائیه برای تحویل مال یا ارزیابی قیمت روز آن را ارائه دهد. پس از برآورد رسمی ارزش مال توسط کارشناس، اجرای حکم بر اساس آن انجام می‌شود.
در هر دو حالت، چه مهریه نقدی باشد و چه غیرنقدی، حق زوجه در مطالبه آن با قی است و مرد نمی تواند با استناد به اینکه طلاق از سوی اوست، از پرداخت آن شانه خالی کند. اجرای این حق، مطابق با تشریفات قانونی و با نظارت دادگاه انجام می‌شود.
آیا مرد میتواند از پرداخت مهریه خودداری کند؟
مرد نمی تواند صرفاً به دلیل اینکه خودش درخواست طلاق داده، از پرداخت مهریه خودداری کند. طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، پرداخت مهریه حق قانونی زن است و باید پرداخت شود. با این حال، اگر مرد توانایی پرداخت کامل مهریه را نداشته باشد، می تواند از دادگاه خانواده تقاضای اعسار کند؛ یعنی ثابت کند که توان مالی لازم را ندارد.
در این شرایط، دادگاه وضعیت مالی مرد، میزان بدهی ها و هزینه های زندگی او را بررسی کرده و در صورت تأیید، با تقسیط مهریه موافقت می کند. یعنی مهریه به صورت ماهانه یا در چند مرحله پرداخت خواهد شد. اما تا زمانی که دادگاه به اعسار رأی نداده یا اقساط پرداخت نشده اند، زن می تواند مهریه را مطالبه کرده و حتی اقدام به توقیف اموال مرد کند.
تقسیط مهریه در طلاق از طرف مرد چگونه است؟
تقسیط مهریه تنها راه قانونی کاهش فشار مالی برای آقایان است. پس از طرح دادخواست اعسار، مرد موظف به ارائه فیش حقوقی یا اسناد مالی برای بررسی توانایی مالی است. دادگاه براساس وضعیت، مهریه را به صورت اقساط ماهانه یا سالانه تقسیم می کند، البته در صورت تمایل زن، او می تواند تا آخرین قسط مهریه را مطالبه کند و حتی در صورت تعویق غیرموجه بر اساس قانون، مرد مشمول دعاوی دیگر نیز می شود
بخشش یا بذل مهریه از جانب زن
خانم ها در برخی موارد می توانند برای تسریع روند طلاق، بخشی یا تمام مهریه خود را به همسرشان ببخشند. این کار که به آن «بذل مهریه» گفته می شود، معمولاً در طلاق خُلع رایج است. اما این بخشش فقط در صورتی اعتبار قانونی دارد که با رضایت کامل زن انجام شده و به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی ثبت شده باشد.
نکته مهم این است که اگر زن پس از بخشش مهریه پشیمان شود، تا پایان مدت عده (معمولاً سه ماه و ده روز پس از طلاق) حق دارد از بذل خود برگردد و مهریه را دوباره مطالبه کند. ولی پس از پایان عده، دیگر این امکان وجود نخواهد داشت.
نقش دادگاه در اجرای مهریه در طلاق مرد
دادگاه خانواده پس از صدور حکم طلاق باید وضعیت مهریه را در رای نهایی تصریح کند. در صورت مطالبه مهریه، قاضی باید با دستور اصلاح ابلاغیه نسبت به توقیف اموال مرد یا تعیین تأمین اقدام کند. منابع درآمدی مانند حقوق ثابت یا اموال غیر منقول نیز قابل توقیف هستند. حتی اگر مهریه نقد نباشد، امکانی برای تقاضای قیمت گذاری روز آن مال و اجرای آن از اموال مرد وجود دارد.
نتیجه گیری
همانطور که توضیح دادیم اگر طلاق از طرف مرد باشد، مهریه همچنان یک حق قانونی برای زن محسوب می شود و مرد نمی تواند آن را پرداخت نکند، مگر اینکه واقعاً توان مالی نداشته باشد و این موضوع را از طریق دادگاه و با ارائه دادخواست اعسار ثابت کند. در چنین شرایطی، ممکن است دادگاه با تقسیط مهریه موافقت کند.
از آنجا که این مسائل ممکن است پیچیده باشد، مشورت با یک وکیل طلاق با تجربه می تواند بسیار کمک کننده باشد. سداد وکیل با داشتن تیمی از وکلای حرفه‌ای در حوزه خانواده، آماده است تا در تمام مراحل طلاق و دریافت مهریه، شما را راهنمایی و همراهی کند. برای دریافت مشاوره، همین حالا تماس بگیرید. ۰۹۱۲۱۸۹۳۸۰۸
برای مشاوره یا کمک حقوقی در زمینه طلاق مرد و پرداخت مهریه، همین حالا با تیم حقوقی ما تماس بگیرید تا شما را با اطمینان از حقوق‌تان حمایت کنند.
دیدگاه ها